Połaniec

Opis

Miasto i gmina Połaniec, w skład której wchodzi 19 sołectw, leży w dorzeczu Wisły, Czarnej i Wschodniej w odległości 120 km od Krakowa i 45 km od Sandomierza. Powierzchnia gminy wynosi 75 km2 zamieszkuje ją 11 891 osób. Sam Połaniec, którego historia sięga 1191 roku, w XIII wieku siedziba kasztelanów i administracji kościelnej otrzymał od króla Bolesława Wstydliwego w 1264 roku, potwierdzenie praw miejskich. Jako miasto królewskie posiadał liczne przywileje, dzięki którym w XVI wieku osiągnął apogeum wielości i znaczenia, między innymi dzięki nadaniu miastu w 1507 roku prawa magdeburskiego. Na karty historii Połaniec trafił przede wszystkim za sprawa Tadeusza Kościuszki. Tu 7 maja 1794 roku, Naczelnik ogłosił Uniwersał, którego najważniejszym postanowieniem było częściowe zniesienie poddaństwa chłopów. Wiek XIX to okres stagnacji gospodarczej. W 1869 roku Połaniec jak wiele polskich miast traci prawa miejskie. W 20 lat później pożar niszczy większą część miejscowości. Lata międzywojenne to okres trudny, niemniej przy końcu trzeciej dekady pojawia się szansa na inwestycje w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego. Kres nadziejom położyła agresja hitlerowska. Okoliczne lasy i bezdroża sprzyjały tworzeniu silnej partyzantki, czego przykładem jest legendarny oddział „Jędrusiów”. Oferta turystyczno – krajobrazowa gminy przedstawia się szczególnie interesująco. W samym Połańcu można zwiedzać kościół parafialny pw. Św. Marcina z XVII – wieczna kaplicą i Kopiec Kościuszki usypany w 1917 roku w miejscu obozowania wojsk powstańczych. W niedalekiej Ruszczy stoi murowany dwór z początków XIX wieku, a w leśnictwie Strużki istnieje rezerwat przyrody „Zamczysko Turskie”. Pozostałości grodzisk średniowiecznych można zobaczyć w Winnicy i Tursku Małym, a stanowiska archeologiczne w Łęgu, Zawadzie, Zrębie i na winnej Górze. Okolice Połańca są ponadto znakomitymi terenami dla wędkarzy, szczególnie kanał zrzutowy przy Elektrowni. Ciekawe jest życie kulturalne mieszkańców. Do imprez stałych należy zaliczyć: „Obchody Kościuszkowskie”, organizowane corocznie w maju, Dożynki Gminne i „Dni Energetyka”. Prężnie działa Centrum Kultury i Sztuki, gdzie oglądać można, między innymi eksponaty z „Galerii Kościuszkowskiej” oraz wystawy czasowe. Centrum prowadzi również szeroką działalność kulturalna i edukacyjną wśród dzieci i młodzieży. W Połańcu mieszka oraz tworzy znany malarz i rzeźbiarz Jan Reguła, którego dorobek prezentowany jest w galerii stałej przy Placu Uniwersału Połanieckiego.