Pomnik im. Tadeusza Kościuszki
Informacje praktyczne
- Informacje szczegółoweZwińRozwiń
- Rodzaj obiektu:
- Źródła historii
- Powiat:
- staszowski
- Gmina:
- Staszów
- Adres:
- Staszów , Rynek
- Szerokość geograficzna:
- 50.564055959009
- Długość geograficzna:
- 21.167660951614
- Region turystyczny:
- Staszów i okolice
- Położenie:
- W centrum miasta
- Noclegi w okolicyZwińRozwiń
Centrum zabytkowego starego miasta o układzie renesansowym, kształtem zbliżony do kwadratu. Z każdego rogu wychodzą dwie prostopadłe do siebie ulice. Kamienice wokół Rynku pochodzą z XVIII wieku. Wybudowane zostały przez ówczesnego właściciela Staszowa – Augusta Aleksandra Czartoryskiego.
- Staszów
Olga Tokarczuk to obecnie jedna z najbardziej znanych i cenionych polskich pisarek. W 2019 r. otrzymała Literacką Nagrodę Nobla. Akcja jej powieści z 1996 r. pt. „Prawiek i inne czasy” osadzona została na terenie Ziemi Staszowskiej (m.in. w Zagrodach, Kurozwękach i Staszowie). Miejscowości w książce nazwane są inaczej niż w rzeczywistości: Staszów to Taszów, a Kurozwęki to Jeszkotle. Książka została okrzyknięta jedną z najlepszych polskich powieści lat dziewięćdziesiątych.
- Staszów Kurozwęki Zagrody
Usytuowany pośrodku rynku Ratusz to architektoniczna wizytówka miasta. Został wybudowany w stylu klasycystycznym w pierwszej połowie XVIII wieku przez Aleksandra Czartoryskiego. Budynek jest murowany, parterowy, symetryczny, z szerokimi korytarzami, zbudowany na planie prostokąta z wysokim, czterospadowym dachem krytym dachówką. Na budynku umieszczono wieżę zegarową, która pierwotnie była dwukrotnie wyższa niż obecna.
- Staszów, Rynek 1
Stambułki to charakterystyczne fajki wytwarzane w I połowie XIX wieku w Staszowie. Był to najpopularniejszy wyrób staszowskich rzemieślników. Kształt i zdobienie przyrządów do palenia tytoniu, narzucali odbiorcy, mieszkający w różnych stronach świata. Najwięcej fajek eksportowano do Rosji, Turcji i na Bliski Wschód.
- Staszów
W dziejach Staszowa do połowy XIX wieku spotykamy, aż nadto dowodów zainteresowania rozwojem miasta i sytuacją jego mieszkańców ze strony właścicieli dóbr staszowskich. Niewątpliwym przykładem jest zafundowanie staszowianom zegara na wieży ratuszowej, przez ówczesnego dziedzica „państwa staszowskiego”, hrabiego Alfreda Potockiego, w roku 1825. Konstruktorem chronometru został wybrany „obywatel miasta Krakowa, zegarmistrz Wojciech Żebrawski".
- Staszów, Rynek 1
Zwaną także Kaplicą Tęczyńskich, została wzniesiona dzięki Katarzynie z Leszczyńskich Tęczyńskiej w latach 1610–1625. Kaplica, dobudowana do kościoła św. Bartłomieja, stanowi najwartościowszy zabytek miasta oraz mauzoleum grobowe męża i syna fundatorki. Reprezentuje umiarkowany nurt manieryzmu zwany krakowsko-pińczowskim, nawiązując tym samym do stylu szkoły Santi Gucciego – królewskiego rzeźbiarza i architekta.
- Staszów, Szpitalna 3
Jest najcenniejszym zabytkiem Staszowa. Jego powstanie datuje się na XII w. Po najstarszym drewnianym kościele nie pozostał niestety żaden ślad - został on spalony w 1241 r. przez Tatarów. Na miejscu wcześniejszego kościoła, w latach 1342–1343 wybudowano nowy, murowany kościół z kamienia i cegły (otynkowany z wyjątkiem ciosowej kaplicy) w stylu gotyckim: kościół św. Bartłomieja. Fundatorką kościoła była ówczesna dziedziczka Staszowa, Dorota Tarnowska.
- Staszów, Szpitalna 3
XIX - wieczna dzwonnica poprzedzająca frontowe wejście do zabytkowego kościoła św. Bartłomieja.
- Staszów, ul. Szpitalna 3
Rzeka Czarna Staszowska swój początek bierze w Górach Świętokrzyskich. Jej źródła wypływają spod Góry Kamień, Góry Stołowej i Góry Włochy. Jej długość to 61 km.
- Staszów
Opis
Na rynku, po wschodniej stronie ratusza stoi pomnik, zwany dzisiaj pomnikiem Kościuszki. Wiele lat zwano go po prostu figurą, która była wielokrotnie przebudowywana i przenoszona. Jest to chyba jedyny w świecie pomnik–wędrowiec, bo żaden z pomników tyle razy nie zmieniał swego miejsca pobytu. Powstał w 1864 r. po zakończeniu powstania styczniowego, jako dowód wdzięczności dla cara Aleksandra za uwłaszczenie chłopów.
Pierwotnie pomnik stał na skwerku po zachodniej stronie rynku, w pobliżu ulicy Opatowskiej. Odbywały się tam parady pułku carskiej kawalerii, stacjonującego w Staszowie do I wojny światowej. W 1917 r. - w setną rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki - zmieniono przeznaczenie pomnika i w miejscu głównej tablicy zamontowano metalowy medalion z podobizną Kościuszki oraz napisem ku jego czci. Podczas II wojny światowej Niemcy usunęli pomnik i postawili go u wylotu ul. Krakowskiej, gdzie stał do 1964 r. Potem pomnik przeniesiono na stary cmentarz przy kościele pw. św. Bartłomieja. W 1981 r. postawiony został ponownie przy ratuszu, po jego wschodniej stronie, gdzie stoi do dzisiaj.
Przez długie lata wisiała na nim tablica ku czci partyzantów.